Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu stworzy Regionalne Centrum Medycyny Cyfrowej

Pierwsze miejsce w konkursie Agencji Badań Medycznych na tworzenie i rozwój Regionalnych Centrów Medycyny Cyfrowej zajął projekt Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu wraz z konsorcjantami, Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym we Wrocławiu i Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu. Grant w wysokości ponad 27 milionów złotych na rzecz cyfryzacji badań klinicznych umożliwi maksymalne wykorzystanie danych zdrowotnych pacjentów.

– To pierwszy krok w kierunku szerokiego zaimplementowania medycyny cyfrowej. Koncentrujemy się na interdyscyplinarności i tworząc projekt RCMC, zbudowaliśmy interdyscyplinarny zespół, który pozwolił na stworzenie idei RCMC - wyjaśnia dr Agnieszka Matera-Witkiewicz, koordynatorka projektu.

– Planujemy zaproponować działania do dwóch ważnych obszarów klinicznych. W naszym projekcie planujemy wykazać korzyści z wdrożenia medycyny cyfrowej w obszarze: chorób rzadkich (które dotyczą mniejszych populacji pacjentów) oraz chorób sercowo naczyniowych (szczególnie wśród pacjentów z niewydolnością serca (NS), gdzie dysponujemy dużą populacją chorych, których źródłem mogą być zarówno ośrodki wrocławskie jak i ośrodki z całego regionu) - dodaje.


Kluczem interdyscyplinarność

Gromadzenie danych obejmie źródła takie jak: system informatyczny Uniwersyteckiego Centrum Wsparcia Badań Klinicznych, system szpitalny z współpracującego z UMW Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego (USK), system informatyczny Biobanku UMW oraz inne źródła (np. regionalne sieci współpracy naukowej w obszarze kardiologii, krajowe sieci chorób rzadkich, w tym wrodzonych chorób metabolicznych i cukrzycy typu I czy też dane źródłowe z aparatury medycznej wykorzystywanej w USK i/lub UCWBK).

Obecnie, w chorobach rzadkich obszarami problematycznymi są m.in. trudności diagnostyczne oraz brak koordynacji działań medycznych z uwzględnieniem niskiej częstości występowania poszczególnych chorób rzadkich w populacji oraz dużej ilości danych genotypowo-klinicznych obejmujących specyfikę chorób rzadkich. – Stąd w tym obszarze planujemy zidentyfikować obszary diagnostyczne, które można udoskonalić poprzez zastosowanie innowacyjnych narzędzi analitycznych konsolidujących różnorodne dane biologiczne, kliniczne i środowiskowe oraz algorytmy, które wskażą ważne korelacje (np. genomowo-środowiskowe, diagnostyczno-społeczne czy diagnostyczno-ekonomiczne), celem realnego usprawnienia procesu diagnostycznego, co wpłynie na ustalenie właściwej terapii i poprawę jakości życia pacjentów – dodaje dr Matera-Witkiewicz.

We współczesnej kardiologii (dziedzinie, która dotyczy coraz większych populacji) wyzwaniem będzie efektywne i jak najbardziej precyzyjne personalizowanie terapii, oparte o wyłanianie podgrup pacjentów o podobnym profilu klinicznym oraz o predykcję w zakresie hospitalizacji i zgonów, co umożliwi identyfikację chorych wymagających najpilniejszych interwencji. – Stąd też w obszarze kardiologicznym planujemy testować i implementować algorytmy grupujące, predykcyjne i klasyfikujące. Oba modele będą wspierane przez obszar patomorfologii, radiologii oraz biobankowania w standardzie omics grade (w tym sekwencjonowania/analiz omicznych) zarówno jako narzędzi, które będą również generatorami danych i informacji dla RCMC jak i jako obszarów, które też można udoskonalić (np. przyspieszając analizę danych obrazowych) – dodaje.

– Projekt RCMC pozwoli na zebranie w jednym miejscu informacji z systemów laboratoryjnych, patomorfologicznych, radiologicznych, szpitalnych. Za sprawą tych danych oraz wytworzonych prac naukowych, będziemy w stanie poprawić skuteczność leczenia pacjentów, a także zdecydowanie wpłyniemy na proces edukacyjny personelu medycznego – mówi Marcin Drozd, dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu.

– Ponadto planujemy opracowywać algorytmy predykcyjne, które będą wykorzystane do przewidywania ryzyka powikłań lub zdarzeń pilnych, takich jak hospitalizacje czy zgon pacjenta. Wszystko to z zachowaniem poufności danych osobowych – dodaje.


Przełomowy moment w opiece zdrowotnej i medycznych badaniach naukowych

Jak podaje ABM w oficjalnym komunikacie, stworzenie RCMC przyczyni się do rozwoju rozwiązań IT z zakresu medycyny cyfrowej pozwalających na analizę danych medycznych czy narzędzi ułatwiających pracę lekarzy. Przełoży się to na poprawę skuteczności leczenia pacjentów i ich dostępu do innowacyjnych terapii, co w efekcie pozwoli zaspokoić potrzeby zdrowotne społeczeństwa i zlikwidować bariery obecnie występujące w systemie opieki medycznej. Centra mają wprowadzić Polskę do ligi światowych liderów w zakresie medycyny cyfrowej. Mają też pełnić rolę katalizatora innowacji w opiece zdrowotnej, redefiniując badania medyczne i opiekę nad pacjentem, wprowadzając tym samym nasz kraj w nową erę medycyny.

Projekt: Medycyna Cyfrowa: innowacyjne podejście do diagnostyki i terapii w oparciu o naukę -
RCMC "DISRUPTOR" w UMW


Koordynatorka projektu: dr Agnieszka Matera-Witkiewicz

Zespół interdyscyplinarny:

Wsparcie oraz obszar kardiologii i współprace w regionie - dr hab. Robert Zymliński

Al/sztuczna inteligencja, dane i algorytmy – dr Agnieszka Siennicka oraz dr Maciej Pondel

Obszar IT, rozwiązania systemowe USK - dyrektor Marcin Drozd, Damian Fedorczuk

Obszar IT, rozwiązania systemowe UMW- Wojciech Mech i Krzysztof Hebzda

Biobankowanie/sekwencjonowanie – dr Agnieszka Matera-Witkiewicz i Magdalena Krupińska

Obszar Patomorfologii – dr hab. Piotr Donizy

Obszar chorób rzadkich oraz kontekst danych genetycznych jako potencjał do rozwoju na bazie RCMC – prof. dr hab. Robert Śmigiel

Wpływ rozwiązań projektu na zdrowie publiczne w kontekście rozwoju i innowacji oraz efekty ekonomiczne – dr Łukasz Rypicz

Wsparcie ze strony UCWBK - Dorota Stefanicka-Wojtas i Katarzyna Arczyńska

Informacja prasowa przygotowana przez Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu.




Fot. ilustracyjne: Tomasz Modrzejewski UMW

Do rozwoju chirurgii robotycznej potrzebni są wykształceni specjaliści

W lipcu br. w Uniwersyteckim Centrum Chirurgii Robotycznej (UCCR) we Wrocławiu przeprowadzono pierwszą operację w asyście robota da Vinci. Do tej pory w ośrodku przeprowadzono 52 zabiegi prostatektomii. Teraz czas na intensywne szkolenie specjalistów.

– W UCCR, poza leczeniem pacjentów, będziemy rozwijać edukację i naukę – zapowiedział rektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu (UMW) prof. Piotr Ponikowski podczas oficjalnego otwarcia centrum 20 września br., gratulując dr hab. Bartoszowi Małkiewiczowi zamknięcia kolejnego etapu tego projektu. W uroczystości wzięli udział m.in. wiceminister edukacji i nauki Wojciech Murdzek, wojewoda dolnośląski Jarosław Obremski, przedstawiciele zarządu województwa dolnośląskiego Marcin Krzyżanowski i Krzysztof Maj. Nie mogło zabraknąć symbolicznego przecięcia wstęgi – tym razem z chirugiczno-robotyczną precyzją dokonał tego za pomocą robota da Vinci dr hab. Bartosz Małkiewicz, koordynator Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu ds. UCCR.

Wiceminister edukacji i nauki Wojciech Murdzek podkreślił, że jesteśmy świadkami momentu istotnego w rozwoju uczelni i szpitala, ale nie tylko. Dziś nowoczesne technologie wspierają wiedzę i zdolności człowieka, a umiejętności korzystania z nich powinny być standardem w kształceniu przyszłych lekarzy.

– Życzę państwu, aby wasze plany i marzenia były zawsze na wysokim poziomie. Wiem też, że poprzeczka postawiana jest tu wysoko przez pana profesora Ponikowskiego.

Chirurgia robotyczna w Polsce rozwija się w szybkim tempie. Aby ten trend utrzymać, nie wystarczy mieć robota – potrzebni są specjaliści, którzy potrafią wykonać zabieg z jego użyciem. We wrocławskim UCCR już teraz lekarze szkolą się w tej technice operacyjnej, nabierając doświadczenia. Planuje się iść dalej w tym kierunku, wykorzystując maksymalnie potencjał ośrodka.

– Od początku założenie było takie, by działalność UCCR nie ograniczała się tylko do obszaru klinicznego, ale by stał się on interdyscyplinarnym ośrodkiem naukowo-dydaktycznym, unikatowym w skali kraju – wyjaśnia dr hab. Bartosz Małkiewicz. – Zaczęliśmy od operacji radykalnego usunięcia prostaty, bo do niedawna była to jedyna procedura robotyczna w Polsce refundowana przez NFZ. Równolegle prowadziliśmy szkolenia urologów operatorów i lekarzy asystujących, anestezjologów oraz pielęgniarek. Teraz dołączą do nich operatorzy innych specjalizacji, m.in. chirurdzy onkologiczni i ginekolodzy. To konieczność, by dostosować zasoby wykwalifikowanej kadry medycznej do rosnącej liczby refundowanych procedur robotycznych.

Dynamiczny rozwój chirurgii robotycznej w Polsce nastąpił po wprowadzeniu w kwietniu ub. roku refundacji przez NFZ zabiegów prostatektomii u pacjentów z rakiem stercza. W sierpniu br. w koszyku świadczeń gwarantowanych znalazły się dwa kolejne zabiegi robotowe: w leczeniu raka endometrium oraz raka jelita grubego.

– Obecnie roboty chirurgiczne pracują w ok. 40 szpitalach w Polsce, ale to się szybko zmienia, bo systemy te są montowane w kolejnych ośrodkach z miesiąca na miesiąc, z tygodnia na tydzień – mówi prof. Tomasz Szydełko, kierownik Uniwersyteckiego Centrum Urologii UMW i krajowy konsultant w dziedzinie urologii. – Tak dynamiczny rozwój krajowej robotyki stawia przed nami pewne wyzwania. Tzw. robot chirurgiczny tak naprawdę nie jest robotem, a jedynie narzędziem chirurgicznym. Brakuje mu przecież autonomicznej inteligencji i możliwości samodzielnego operowania. Nie ma operacji robotycznej bez dobrze wykształconego chirurga.

W opinii prof. Tomasza Szydełki, wszystkie specjalności zabiegowe powinny mieć w programie kształcenia robotykę. Dokonało się to już w urologii, w której w programie specjalizacyjnym, obowiązującym od tego roku, zostały wprowadzone obowiązkowe staże w ośrodkach zajmujących się chirurgią robotową. W jakich ośrodkach powinny się odbywać takie staże?

– W moim przekonaniu idealnie się do tego nadają ośrodki uniwersyteckie, które mają jednocześnie doświadczenie w dydaktyce i chirurgii robotowej – uważa konsultant krajowy w dziedzinie urologii. – Dzięki temu potrafią tak zaplanować kształcenie, by chirurg już po kilku kursach mógł samodzielnie przeprowadzać zabiegi. Tego rodzaju szkolenie powinni przechodzić nie tylko lekarze operatorzy, ale także asystenci, anestezjolodzy i pielęgniarki. W operacji robotowej bierze bowiem udział cały zespół ludzi, których trzeba nie tylko kształcić, ale którym należy także zapewnić dostęp do informacji. Uniwersytecki Szpital Kliniczny i Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu to ośrodek, który tego typu szkolenie może prowadzić na bardzo wysokim poziomie.

Prowadzenie specjalistycznych szkoleń według najwyższych standardów w UCCR zapewnia doświadczona kadra medyczna i dydaktyczna, dysponująca sprzętem z górnej półki. Poza samym robotem da Vinci Xi, sala robotyczna UCCR wyposażona jest w nowoczesny system multimedialny, który umożliwia transmisję na żywo z prowadzonych operacji i dwukierunkowy kontakt pomiędzy zespołem operacyjnym a słuchaczami.

W dalszej perspektywie planowane jest także udostępnienie UCCR na potrzeby nauczania studentów kierunku lekarskiego, by mogli poznać najnowsze metody terapeutyczne w okresie szkolenia klinicznego. Dostosowanie jednostki do celów dydaktycznych (m.in. druga konsola operatora z symulatorem, fantomy dla chirurgii robotycznej) wymaga dodatkowych środków, o które UCCR będzie aplikować m.in. w ramach konkursu FERS+, we współpracy z Centrum Zarządzania Projektami UMW.

– Planujemy szkolenia teoretyczne i praktyczne na różnych poziomach kształcenia kadr medycznych, także o zasięgu międzynarodowym z udziałem ekspertów w chirurgii robotycznej – dodaje dr hab. Bartosz Małkiewicz. – Jednym z naszych celów w tym obszarze jest np. tworzenie i wdrażanie programów szkoleniowych w terapii nowotworów układu moczowo-płciowego. W działalności naukowej nastawiamy się m.in. na prowadzenie innowacyjnych kierunków badań i prac rozwojowych z wykorzystaniem techniki robotycznej i np. technik rozszerzonej rzeczywistości, których celem jest rozszerzenie potencjału wykorzystania systemu chirurgii robotycznej. Poprzez udział w międzynarodowym projekcie ROSE, do którego oprócz UCCR zostały również zaproszone ośrodki chirurgii robotycznej z 10 krajów europejskich, będziemy mieli też możliwość interdyscyplinarnej analizy efektywności klinicznej, szkoleniowej i nowych rozwiązań w obszarze chirurgii robotycznej. W planach mamy tworzenie wysokiej jakości prospektywnych baz danych klinicznych. To podstawa do realizacji projektów badawczych i pozwalających na udział w projektach międzynarodowych. Od strony klinicznej, biorąc pod uwagę doświadczenie naszych operatorów, powinniśmy być ośrodkiem referencyjnym w zakresie chirurgii robotycznej i będziemy o to zabiegać, intensyfikując pracę kliniczną w pierwszym okresie działalności UCCR.

Informacja prasowa przygotowana przez Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Fot. Tomasz Król/USK